Kim są Aborygeni czyli rdzenni mieszkańcy Australii?

Ocean Spokojny to liczne skupisko wysp i wysepek, które swego czasu zamieszkiwane były jedynie przez Aborygenów. Słowo to pochodzi od łacińskiego „ab origine” i oznacza „od początku”. Choć sam zwrot dotyczy wszystkich pierwotnych mieszkańców Oceanii, dziś tym mianem określa się rdzenną ludność Australii, która jest najstarszą grupą etniczną żyjącą na świecie. Ich dzieje stanowią doskonały przykład, jak rozwój i cywilizacja wpływają niekiedy destrukcyjnie na ludzkie losy.

Początki aborygenów

Datuje się, że pierwsi australijscy Aborygeni dotarli na ląd około 58 tysięcy lat temu. Wcześniej zamieszkiwali tereny południowo-wschodniej Azji, skąd ruszyli w kierunku Australii, by zrobić z niej swój dom. Przez blisko 50 tysięcy lat wiedli spokojne życie i rzadko kontaktowali się z zamieszkującymi niedaleko Papuasami oraz innymi pobliskimi ludami. Dopiero w XVIII wieku, a konkretnie 29 kwietnia 1770 roku w Zatoce Botanicznej doszło do pierwszego spotkania mieszkańca Australii z białym człowiekiem, co zapoczątkowało powolny proces zanikania ludu aborygeńskiego.

Zetknięcie z cywilizacją

Kiedy w 1770 roku do wybrzeży Australii dotarł James Cook, aborygeńskich plemion było ponad 500. Niestety zetknięcie z cywilizacją europejską okazało się dla rdzennego mieszkańca Australii zgubne. Wraz z kolonizacją i ciągłym napływem nowej ludności z innych kontynentów, Aborygeni zaczęli tracić swoje ziemie wypierani przez przyjezdnych. Dodatkowo kontakt z licznymi, nieznanymi dotąd chorobami zakaźnymi przyczynił się do nadmiernego wymierania całych plemion. Szacuje się, że wskutek głodu, chorób i konfliktu z białym człowiekiem populacja rdzennych mieszkańców Australii spadła w wieku XX do zaledwie 67 tysięcy z prawie 800 tysięcy.

Zwyczaje Aborygenów

Australijscy Aborygeni prowadzili koczowniczy tryb życia, dlatego nie budowali stałych domostw. Ich głównymi zajęciami było łowiectwo, rybołówstwo oraz zbieractwo. Nie posiadali żadnego trwałego inwentarza, gdyż obce im były lądowe środki transportu i komunikacji. Na co dzień zajmowali się wyrobem rzeczy z drewna lub kamieni, używali również muszli, skóry i kości oraz włókna roślinnego. Najczęściej chodzili nago, czasem w opaskach na biodrach.

Religia i sztuka

Jak większość plemion żyjących w podobnych warunkach, Aborygeni wierzyli w moc oraz dary natury i ziemi. Hołdowali zasadom równowagi i symetrii oraz wyznawali ideę, iż wszystkie ziemskie istoty oraz rzeczy są ożywione i powiązane ze sobą. Początku wszystkiego dopatrywali się w epoce Czasu Snu, kiedy to istoty boskie stworzyły wszystkie elementy natury, ciała niebieskie i całą potomność. Rdzenni mieszkańcy Australii słynęli z tworzenia malowideł, które wykonywali zarówno na skałach, jak i drzewach. W dużej mierze wiązały się one z ich wierzeniami. Ważną rolę w ich życiu odgrywała również muzyka, która do dziś stanowi nieodłączny element życia towarzyskiego i religijnego.

Aborygeni dzisiaj

Dzisiaj australijscy Aborygeni stanowią około 2-3 procent całej ludności Australii i zasiedlają głównie tereny Australii Zachodniej, Queensland oraz Terytorium Północne, można ich również spotkać mieszkających w slumsach na przedmieściach dużych miast. W 1984 zyskali pełnię praw wyborczych, a w 2008 roku premier Australii przeprosił podczas publicznego wystąpienia za wszelkie przejawy rasizmu i represje wobec ludu Aborygenów. Szacuje się, że liczba Aborygenów wynosi dziś około 500 tysięcy, jednak ze względu na trudne warunki życia, średnia długość życia Aborygena jest krótsza o kilkanaście lat niż pozostałej ludności Australii.